Doğu Anadolu'nun en önemli şehirlerinden biri olan Van, tarihi boyunca birçok kez farklı yönetim biçimlerine ve idari değişikliklere tanıklık etti. Bugün Türkiye'nin sınır şehirlerinden biri olan Van'ın geçmişi incelendiğinde, bu şehrin aslında başka bir ilden ayrılarak bağımsız bir vilayet haline geldiği görülmektedir. Van, Osmanlı döneminde Erzurum eyaletine bağlı iken daha sonra bağımsız bir vilayet olarak örgütlenmiştir. Bu gelişme, hem şehrin stratejik önemini hem de bölgesel ihtiyaçlarını gözler önüne sermektedir.
Van, Osmanlı İmparatorluğu döneminde Erzurum Eyaleti'nin sınırları içinde yer almaktaydı. Bu dönemde Van, coğrafi olarak oldukça stratejik bir noktada bulunduğu için askeri ve ticari açıdan büyük önem taşıyordu. Doğu sınırlarının korunmasında önemli bir üs olarak görülen Van, aynı zamanda İpek Yolu güzergâhı üzerinde olması nedeniyle de değer kazanmıştı. Erzurum'a bağlı olmasına rağmen zamanla artan nüfusu, genişleyen ticari ağları ve sınır güvenliği gibi nedenlerle Van'ın ayrı bir vilayet olması gündeme geldi.
19. yüzyılda Osmanlı'nın idari düzenlemeleri çerçevesinde Van, Erzurum'dan ayrılarak kendi vilayeti haline getirildi. Bu adım, şehrin hem yönetimsel hem de ekonomik açıdan daha bağımsız bir şekilde gelişmesini sağladı. Van'ın vilayet olmasıyla birlikte şehirde idari teşkilatlanma güçlendi, askeri yapılar yeniden düzenlendi ve ekonomik faaliyetler daha merkezi bir şekilde yönetilmeye başlandı. Bu durum, Van'ın kısa sürede Doğu Anadolu'nun en önemli şehirlerinden biri haline gelmesine zemin hazırladı.
Van'ın Erzurum'dan ayrılıp bağımsız bir vilayet yapılmasının en önemli nedenleri arasında stratejik konum ve sınır güvenliği öne çıkmaktadır. İran'a olan yakınlığı ve doğu sınırının korunmasındaki rolü, Osmanlı yönetimi açısından Van'ı özel bir noktaya taşımıştır. Bunun yanında, şehrin tarımsal üretimdeki potansiyeli, ticaret yolları üzerindeki etkisi ve zengin tarihi geçmişi de Van'ın kendi başına bir vilayet olmasını gerektiren faktörler arasında yer almıştır.
Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte Van, Türkiye'nin doğusunda en önemli merkezlerden biri olarak gelişimini sürdürdü. Artık Erzurum'dan ayrılmış, kendi başına bir vilayet olarak idari yapısını güçlendirmişti. Cumhuriyet döneminde yapılan yatırımlar, ulaşım ağlarının geliştirilmesi ve eğitim alanındaki ilerlemeler Van'ın konumunu daha da sağlamlaştırdı. Günümüzde Van, hem nüfus hem de ekonomik büyüklük açısından Doğu Anadolu Bölgesi'nin önde gelen şehirlerinden biri olmaya devam ediyor.
Van'ın Erzurum'dan ayrılıp vilayet yapılması, sadece idari bir değişiklik değil, aynı zamanda bölgenin siyasi ve ekonomik geleceğini şekillendiren bir gelişme oldu. Bu sayede Van, kendi kültürel kimliğini daha belirgin bir şekilde ortaya koyma fırsatı buldu. Ayrıca şehrin bu ayrılış sonrası elde ettiği bağımsızlık, bugün hâlâ Van'ın bölgedeki lider şehirlerden biri olmasında önemli bir etken olarak öne çıkıyor.
Van'ın Erzurum'dan ayrılarak bağımsız bir vilayet olması, şehrin tarihindeki dönüm noktalarından biridir. Bu gelişme, Van'ı yalnızca bir sınır kenti olmaktan çıkarıp bölgesel bir merkez haline getirmiştir. Bugün de Van, geçmişteki bu idari değişikliğin etkilerini yaşamaya devam eden güçlü ve köklü bir şehir olarak dikkat çekmektedir.Kaynak Bölge gazetesi