İran ve İsrail ateşkesinde son durum

ABD Başkanı Donald Trump tarafından duyurulan İran ve İsrail ateşkesinde son durum karmaşık. İsrail, son dakika saldırıya uğradıklarını ve ateşkesin ihlal edildiğini öne sürerken, İran cephesi ise iddianın asılsız olduğunu açıkladı.

İsrail ve İran arasında patlak veren çatışmanın 12'nci gününde ateşkes kararı geldi.

İran'daki nükleer silah girişimlerinde kaydedilen başarılar ile korkuya kapılan İsrail, 13 Haziran'da “Yükselen Aslan Operasyonu” ile İran'daki bir çok bölgeye saldırı düzenlendi.

İran rejimi, İsrail'in hava saldırılarının yavaşladığı bir dönemde Tel Aviv, Hayfa, Bat Yam ve Yafa’ya ardı ardına füze saldırıları düzenledi.

Tahran'dan ateşlenen füzeler sonrası Tel Aviv ve Hayfa'da büyük yıkım meydana geldi. 

ABD 3 NÜKLEER TESİSİ VURDU

İsrail-İran savaşının 10. gününde ABD de çatışmalara dahil oldu.

Başkan Donald Trump'ın aldığı karar doğrultusunda ABD ordusuna ait B-2 bombardıman uçakları, İran'daki Fordo, İsfahan ve Natanz’taki nükleer tesisleri vurdu.

İran, uğradığı yıkımın ardından ABD'ye gözdağı amaçlı İsrail'e füzeler ateşlerken, Trump, İran'ı barışa yaklaşmazsa daha büyük saldırılara uğrayacağı konusunda tehdit etti.

"İRAN'IN NÜKLEER PROGRAMI YOK OLDU"

ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, İran'daki nükleer tesisileri hedef alan 'Gece Yarısı Çekici' operasyonu emrinin Trump tarafından verilediğini ve operasyonun haftalardır planlandığını açıkladı.

İran'ın nükleer tesislerinin tamamen yol edildiğinin açıklayan Hegseth, operasyonda sığınak deliciler, B-2 hayalet bombardıman uçaklarının yanı sıra toplamda 125 Amerikan uçağı, bunun yanı sıra denizaltılar, destroyerler, yüzlerce personelin görev aldığını açıkladı.

İRAN'IN NÜKLEER MERKEZİ BÜYÜK ZARAR GÖRDÜ

İran'ın nükleer silah üretimindeki en önemli merkezlerden biri olan Fordo Nükleer Tesisi, bu saldırılardan ciddi zarar gördü.

Uyduya yansıyan görüntülerde 6 büyük mühimmat saldırısına uğrayan derin sığınak yapısına sahip kompleksin belirli bölümlerinde ağır hasar ve çevresinde toprak kaymalarının meydana geldiği tespit edildi.

ABD ASKERİ ÜSSÜ VURULDU

ABD'nin saldırısı sonrası İran, ciddi bir askeri hazırlığa girişti.

ABD'yi saldırılara dahil olmaması gerektiğine karşın çok kez uyaran Tahran yönetimi, dün gece saatlerinde ABD'ye ait Katar'daki El-Udeyd Hava Üssü’ne füze saldırısı düzenledi.

Saldırı sonrası Tahran yönetimi üssün tamame yok edildiğini açıkladı.

KATAR ARABULUCUK YAPTI

ABD ve İran arasında yeni bir çatışma yaşanması beklenirken Katar, iki ülke arasında arabuluculuk rolü üstlendi.

Katar Emiri ile ABD ve İranlı yetkililer arasında yoğun telefon diplomasisi yürütüldü. Katar, ABD’nin ateşkes önerisini İran’a iletti ve taraflar arasında dolaylı görüşmeler yapılmasını sağladı.

TRUMP ATEŞKESİ DUYURDU

Görüşmeden saatler sonra ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, İran ve İsrail arasında “tam ve eksiksiz bir ateşkes” sağlandığını duyurdu.

"İRAN VE İSRAİL'İ TEBRİK ETMEK İSTİYORUM"

Her bir ateşkes esnasında diğer tarafın 'barışçıl ve saygılı' kalacağını kaydeden Trump, "Her şeyin olması gerektiği gibi çalışacağı varsayımıyla, ki öyle olacak, İsrail ve İran'ı '12 günlük savaş' olarak adlandırılması gereken şeyi sona erdirmek için gereken dayanıklılık, cesaret ve zekaya sahip oldukları için tebrik etmek istiyorum" ifadelerini kullandı.

Trump, bu savaşın yıllarca sürebilecek ve tüm Orta Doğu'yu yok edebilecek bir savaş olabileceğini ifade ederek, "Ama olmadı ve asla olmayacak. Tanrı, İsrail'i korusun. Tanrı, İran'ı korusun. Tanrı, Orta Doğu'yu korusun. Tanrı, ABD'yi ve dünyayı korusun" açıklamasında bulundu.

Trump, ateşkesin 6 saat içinde başlayacağını ve 24 Haziran’ı “ateşkes hazırlık süreci”, 25 Haziran’ı ise “gerilimsiz bir gün” olarak tanımladı.

İSRAİL VE İRAN'DAN ATEŞKES AÇIKLAMASI

İran'daki Fars Haber Ajansı, ateşkesin 07:00 itibarıyla başladığını duyurdu.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçı, “Ateşkesi kabul ediyoruz. İsrail saldırmazsa biz de saldırmayız. Savaşı başlatan İsrail’di" diye açıklamada bulundu.

İran'ın ardından İsrail ordusu da ateşkesin şartlarını kabul ettiklerini açıkladı.

Başbakan Binyamin Netanyahu, Donald Trump'a teşekkür ederek, gün sonunda çatışmaların tamamen sonlanacağını açıkladı.

"ATEŞKESİ İHLAL ETMEYİN"

Tüm bunlar yaşanırken, ABD cephesinden bir güncelleme daha geldi.

ABD Başkanı Donald Trump, Truth Social hesabından yaptığı son paylaşımda,"Ateşkes artık yürürlükte. Lütfen onu ihlal etmeyin! Donald J. Trump, Birleşik Devletler Başkanı!"ifadelerini kullandı. 

ANLAŞMANIN DETAYLARI

Ateşkes anlaşmasına göre İran, 07.30'a kadar, İsrail ise 12 saatlik sürenin ardından 16.00'da tüm askeri operasyonlarını sürdürecek.

Katar ve BM iki ülke arasında arabuluculuk faaliyetlerini sürdürmeye devam edecek ve ateşkes süreci yakından izlenecek.

Anlaşmada ayrıca, İsrail, İran’ın nükleer programını yeniden başlatmaması gerektiğini vurgularken, İran, İsrail’in “egemenlik ihlallerine” son vermesini ve ABD’nin bölgedeki askeri varlığını azaltmasını talep etti.

SON DURUM KARIŞIK

İlk olarak İran'ın, 12 saat sonra da İsrail'in tamamen askeri operasyonlarını sonlandırmasını gözeten ateşkes anlaşması sonrası bir kaos havası baş gösterdi.

İsrail, saat 07.30'da tüm saldırılarını durdurması gereken İran'ın, son dakikalarda füze saldırısı düzenlediği ve 9 kişinin ölümüne neden olduğunu açıkladı.

"İRAN BİZİ VURDU, KARŞILIK VERECEĞİZ"

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz da , İran'ın son saldırı nedeniyle ateşkes kurallarının ihlal edildiğini öne sürdü.

İsrail'in 3 noktaya düşen füzeleri yüzünden ülke genelinde alarm durumuna geçildiğini ve sığınaklardan çıkmama çağrısı yapıldığını açıklayan Katz, İran'a karşılık vereceklerini açıkladı.

Katz, İsrail ordusuna Tahran’daki hedefleri yoğun şekilde vurma emri verdiğini duyurdu.

İsrail Ordu Sözcülüğünden yapılan açıklamaya göre, İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir de katıldığı durum değerlendirmesi oturumunda, "İran'ın ateşkesi feci biçimde ihlali karşısında, şiddetle karşılık vereceğiz" ifadelerini kullandı.

İRAN İSRAİL'İ YALANLADI

İran Devlet Televizyonu, ateşkes görüşmelerinin ardından İsrail'e son bir kez saldırı düzenlendiği iddialarının gerçeği yansıtmadığını açıkladı.

İran Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı da, son saatlerde İsrail'e füze fırlatıldığı iddialarını yalanladı.

Başkanlık, İran'ın operasyonlarını sonlandırmadan önce son bir kez daha İran'a zarar verebilmek amaçlı bu iddiayı ortaya attığını belirtti.

"İSRAİL SALDIRIRSA KARŞILIĞINI ALIR"

İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreterliği, ateşkes süreci ve İsrail’e yönelik saldırılarla ilgili yaptığı açıklamada, “İsrail’e tek taraflı ateşkes dayatıldı. Düşmanın herhangi bir saldırısı olursa, kararlı yanıt vereceğiz” ifadelerine yer verdi.

Yüksek Konsey, 12 gün süren çatışmalarda İran’ın "stratejik üstünlük sağladığını" ve İsrail’in "yenilgiyi kabullenerek tek taraflı ateşkesi kabul etmek zorunda kaldığını" öne sürdü.

Açıklamada, İran Silahlı Kuvvetlerinin “cesaretle hareket ettiği” ve düşmanın saldırganlığına "zamanında ve orantılı karşılık verdiği" belirtilerek, "Bu süreçte İran’a bağlı güçler, düşman hedeflerini etkili şekilde vurmuş, saldırganın geri adım atmasına neden olmuştur. İsrail’e tek taraflı ateşkes dayatıldı. Düşmanın herhangi bir saldırısı olursak kararlı yanıt vereceğiz. İran İslam Cumhuriyeti, halkının basireti ve ordusunun gücüne güvenerek, her türlü saldırıya karşılık vermeye hazırdır. Düşman, her türlü yeni girişiminde pişman edici bir karşılık alacaktır" denildi.