Türkiye'nin en büyük gölü ve aynı zamanda dünyanın en büyük sodalı gölü olma özelliğini taşıyan Van Gölü, son yıllarda etkisini artıran iklim krizi ve çevresel kirlilik nedeniyle alarm veriyor.
Türkiye'nin en büyük gölü ve aynı zamanda dünyanın en büyük sodalı gölü olma özelliğini taşıyan Van Gölü, son yıllarda etkisini artıran iklim krizi ve çevresel kirlilik nedeniyle alarm veriyor. Göldeki su seviyesi, yağışların azalması ve buharlaşmanın artmasıyla birlikte ciddi şekilde düştü. Yüzlerce metreyi bulan çekilme, yalnızca kıyı şeridini değil, göl ekosistemini ve bölgedeki geçim kaynaklarını da tehdit ediyor.
"Su Bütçesi Kritik Seviyede"
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, Van Gölü’nün kapalı bir havza sistemi olduğunu hatırlatarak, gölün su bütçesinin büyük ölçüde kış mevsiminde yağan kar sularına bağlı olduğunu belirtti. Akkuş, “Bu yıl Şubat ayında yağışlar mevsim normallerinin çok altında kaldı. Geçmiş yıllara göre yüzde 60 oranında daha az yağış aldık. Yaz sıcaklıklarının da artmasıyla buharlaşma maksimum düzeye ulaştı ve gölde gözle görülür bir su kaybı oluştu” dedi.
Limanlar Kullanılamaz Hale Geliyor
Göldeki su kaybının en net hissedildiği alanlardan biri de balıkçı limanları. Su seviyesinin düşmesiyle birlikte limanlara tekne giriş çıkışları güçleşiyor, bu da yerel balıkçılığı doğrudan etkiliyor. Akkuş, sonbahar aylarında, özellikle Eylül ve Ekim’de çekilmenin daha da belirgin hale geleceğini ifade etti.
Kirli Su Gölü Boğuyor
Kuraklığın yanı sıra Van Gölü’nün karşı karşıya olduğu bir diğer büyük tehdit ise çevresel kirlilik. Bölgedeki arıtma tesislerinin birçoğunun çalışmıyor olması, kirli suların doğrudan göle ulaşmasına neden oluyor. Akkuş, “Van Gölü kapalı bir sistem. Bu göle giren her bir damla kirli su burada kalıyor, dışarı çıkışı yok. Dolayısıyla arıtma sistemlerinin acilen işler hale getirilmesi şart. Bu saatten sonra göle karışan her damla kirli su fazladır” diyerek uyarıda bulundu.
Mikrobiyalitler ve Tarihi Kalıntılar Gün Yüzüne Çıktı
Su seviyesindeki düşüş, göl altındaki mikrobiyalitleri, tarihi yapıları ve eski yerleşim alanlarını da ortaya çıkardı. Uydu görüntülerinde bile net şekilde görülen daralma, bölgedeki çevresel değişimin boyutunu gözler önüne seriyor.
Uzmanlardan Ortak Çağrı
Bilim insanları, Van Gölü’nün korunması için iklim değişikliğine karşı mücadele ve çevre kirliliğinin önlenmesi konularında acil eylem planları hazırlanması gerektiğini vurguluyor. Uzmanlar, yerel yönetimlerden merkezi otoritelere kadar tüm kurumların koordineli çalışarak, Van Gölü’nün sürdürülebilirliği için ortak hareket etmesi gerektiğinin altını çiziyor.
Van Gölü, sadece bir doğa harikası değil; aynı zamanda bölgenin geçim kaynağı, kültürel mirası ve ekolojik dengesinin temelidir.
