Azalan yağışlar, artan sıcaklıklar ve küresel iklim değişikliğiyle birlikte Van’da kuraklık alarmı çalmaya devam ediyor. Meteoroloji verileri, kısa vadede artan yağışlara rağmen uzun vadeli kuraklık riskinin derinleştiğini ortaya koyuyor. Uzmanlar, ‘Nemli görünüme aldanmayın, su kaynakları tehlikede’ uyarısında bulunuyor.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün (MGM) 1 Ekim 2024 - 30 Nisan 2025 dönemini kapsayan su yılı verileri, Van’da yağış miktarının mevsim normalleri ve geçen yılın ortalamalarının altında kaldığını gösteriyor. Bölgede yıllık ortalama yağış miktarı 500.1 mm olması gerekirken bu yılki değerlerin bunun oldukça gerisinde kaldığı belirtildi. Geçen yılın verileri (561.4 mm) ile karşılaştırıldığında ise düşüş daha net görülüyor.
Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SPI) haritasında Van, son dönemde “Anormal Derecede Nemli” kategorisinde gösteriliyor. Ancak uzmanlara göre bu ifade, sadece kısa vadeli verileri baz alıyor ve uzun dönemli kuraklık riskini gizleyebiliyor. Bu nedenle kamuoyunun bu veriyi “risk bitti” şeklinde yorumlamaması gerektiği vurgulanıyor.
Meteoroloji'nin yayımladığı son harita, kuraklık tehlikesinin geniş bir coğrafyada etkisini artırdığını gözler önüne serdi. Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) tarafından hazırlanan ve “Normalin Yüzdesi Metodu”na göre oluşturulan harita, ülkenin geniş bir kısmının hâlâ kuraklık tehdidi altında olduğunu ortaya koydu. Van başta olmak üzere Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde ise “şiddetli kuraklık” uyarısı dikkat çekti.
VAN, BİTLİS VE ŞIRNAK KIRMIZI ALANDA
Kuraklık haritasına göre, Van, Bitlis, Hakkâri ve Şırnak, “yüzde 50’nin altına düşen yağış oranları” ile şiddetli kuraklık (acil durum) bölgesinde yer aldı. Bu bölgelerdeki kuraklık düzeyi, yağışların mevsim normallerinin çok altında kaldığını gösteriyor. Uzmanlara göre bu durum, tarım, hayvancılık ve su kaynakları açısından ciddi bir tehdit oluşturuyor.
İÇ ANADOLU VE EGE'DE DE TABLO ENDİŞE VERİCİ
Şiddetli kuraklık sadece doğuda sınırlı kalmadı. Afyonkarahisar, Eskişehir, Ankara, Konya ve Denizli gibi illerde de orta şiddette kuraklık (uyarı düzeyi) ve yer yer şiddetli kuraklık etkisini gösterdi. Antalya ve Muğla kıyıları, Aydın ve Mersin çevresi de acil kuraklık alarmı verilen noktalar arasında.
Olumlu gelişmeler ise Karadeniz kıyıları, Doğu Anadolu'nun kuzeyi ve Trakya'da yaşanıyor. Bu bölgelerdeki iller, yağış ortalamaları açısından “normal ve üzeri” kategorisinde yer aldı. Rize, Trabzon, Gümüşhane, Bayburt, Artvin ve Edirne gibi illerde kuraklık riski bu dönemde düşük seviyede seyrediyor.
MGM tarafından yayımlanan haritada kullanılan renk kodları şu şekilde:
• Açık Yeşil (Normal ve Üzeri): Kuraklık riski bulunmuyor.
• Sarı (Hafif Kurak): İzleme yapılması gereken alanlar.
• Turuncu (Orta Şiddette Kurak): Uyarı düzeyinde kuraklık.
• Kahverengi (Şiddetli Kurak): Acil durum seviyesi – kritik kuraklık.
Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi (ECMWF) tarafından yayımlanan sezonluk tahmin haritalarına göre, Türkiye genelinde olduğu gibi Van’da da önümüzdeki aylarda da sıcaklıkların mevsim normallerinin 2 derece üzerinde seyretmesi bekleniyor. Aynı haritada, Van dahil birçok bölgede yağışların normallerin 50 ila 100 mm altında kalabileceği öngörülüyor.
Kaynak Bölge gazetesi